از حدود ده سال پیش طنین یک هشدار به گوش بسیاری از ما رسیده است:«پیری جمعیت ایران». پیری جمعیت تهدیدی برای قرن های بعدی نیست، بلکه تهدیدی است که بسیاری از میانسالان ما آن را خواهند دید. اگر در دهه شصت، نگران انفجار جمعیت بودیم،اکنون باید نگران انفجار سالمندی باشیم. بر اساس بعضی از سناریوهای جمعیتی سازمان ملل،با ادامه روند کنونی،در سال ۱۴۲۰، ۷/۲۲ درصد از جمعیت ایران را سالمندان تشکیل خواهند داد که از نظر تعداد،رقمی حدود ۲۰ ملیون نفر خواهد بود. بر اساس این سناریو،در سال ۱۴۸۰ جمعیت ایران با کاهشی چشمگیر به ۳۱ ملیون نفر می رسد که ۴۷ درصد از این جمعیت،سالمند خواهند بود!
رهبر معظم انقلاب با درک فاجعه پیش رو، از سال ۱۳۹۰ بارها و بارها نسبت به این اتفاق هولناک هشدار دادند و مسئله سالمندی عمومی ایران در دهه های آینده را «ضربه بسیار بزرگ»[۱] و«خطر بزرگی»[۲] دانستند که « وقتى انسان درست به عمق آن فکر می‌کند، تن او می‌لرزد »[۳] و در صورت محروم شدن جامعه از جمعیت قابل جوان «دشمن بر این جامعه مسلط خواهد شد»[۴]. راه حل این خطر بزرگ ،چیزی نیست جز «برنامه حیاتی تکثیر نسل»[۵] که از نگاه رهبری از مهم ترین معروفهایی است همه موظفند در راه آن تلاش و امر کنند[۶]. سوگمندانه باید گفت به دلیل محسوس نبودن این فاجعه،بسیاری از مردم و مسئولین عمق این خطر را احساس نکرده اند و جوان بودن فعلیِ ایران عزیز،ما را از آینده نه چندان دور غافل کرده است.
یکی از مطالباتی که رهبر معظم انقلاب از متخصصین و متفکرین داشتند، حل مسائل مرتبط با بحث جمعیت به شکل عمیق و علمی و تلاش برای باز کردن گره های ذهنی مردم و بخصوص نخبگان است[۷]. حل این گره های ذهنی از مهم ترین مقدمات برای آسان کردن فرهنگسازی در این زمینه است،پس ضروری است در این مسیر حیاتی برای آینده ایران قدم برداشت.
v اهداف پویش
۱-باز کردن گره های ذهنی مردم در مسئله جمعیت؛
۲-تلاش در گفتمان سازی اهمیت فرزندآوری؛
۳-ایجاد انگیزه در مخاطبان جهت تکثیر نسل؛
۴-توجیه و همراه سازی دستگاه ها و نهادها در راستای عمل به سیاستهای کلی جمعیت؛
۵- توجیه و همراه سازی طلاب و دانشجویان جهت حل مسائل مرتبط با جمعیت.
v موضوع طرح
یکی از چالشهای اصلی بحث جمعیت، فرهنگ شدن شعار «فرزند کمتر، زندگی بهتر» در نهادِ عموم مردم ایران است. برای تغییر این فرهنگ، مسائل وشبهات متعددی، مانع حرکت مردم به سمت فرزندآوری شده است به گونه ای که پاسخ به یکی از آنها،برای اقدام مردم در جهت فرزند آوری کفایت نمی کند.
از بهترین کتابهایی که در حوزه جمعیت، برای عامه مردم،و ناظر به پاسخگویی به همه این مسائل و شبهات نوشته شده، کتاب «ایران،!جوان بمان!» است. این کتاب که حاصل برنامه زنده «استاد عباسی ولدی» در ۲۱ برنامه رادیو معارف است ،تلاش کرده در ارتباط تنگاتنگ با مخاطبان،سوالها و گره های ذهنی واقعی مردم در بحث فرزندآوری را شناسایی و باز کند.
از ویژگی های دیگر این کتاب می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- توجه ویژه به مبانی دینیِ مؤثر در حل قضیه جمعیت
- نثر ساده و روان
- صفحه آرایی فنی (متناسب با ذائقه مخاطب)
- استفاده از تصویرگری
- چاپ چهار رنگ
پویش مطالعاتی «ایران!جوان بمان!»، پویشی است ملی که حول مسابقهٔ این کتاب شکل گرفته و بنا دارد با فعالیتهای مختلف تبلیغی،ترویجی و… حول این کتاب، در راستای تحقق سیاستهای کلی جمعیت ابلاغی توسط مقام معظم رهبری در ۳۰/۲/۱۳۹۳ ،بخصوص بندهای بندهای ۱،۲،۴، و ۵ ، در جهت باز کردن گره های ذهنی مردم قدمی بردارد.
شیوه پویش به این شکل است که با همکاری انتشارات آیین فطرت،کتاب «ایران جوان بمان» با تخفیف ۲۰ درصدی و ارسال رایگان به دست متقاضیان می رسد و افراد بعد از مطالعه کتاب، به سوالات مطرح شده پاسخ می دهند و در نهایت جوایزی به قید قرعه به پاسخهای درست تقدیم می شود.
[۱] ۱۵/۲/۱۳۹۳ در دیدار مسئولان جمعیت مامایی کشور
[۲] ۲۴/۵/۱۳۹۸ در دیدار جمعی از فعالان و کارشناسان حوزه خانواده؛ ۳۰/۴/۱۳۹۲ در جمع مسئولان نظام
[۳] ۱۹/۹/۱۳۹۲ در جمع اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی
[۴] ۲۶/۱۱/۱۳۹۸ در دیدار با مداحان
[۵] ۱۵/۲/۱۳۹۳ در دیدار مسئولان جمعیت مامایی کشور
[۶] ۱/۱/۱۳۹۴ در جمع مردم در حرم مطهر رضوی.
[۷] ۶/۸/۱۳۹۲ در جمع دست اندرکاران همایش ملی تغییرات جمعیتی